Określenie na podstawie matematycznych modeli emisji tlenków żelaza powstałych w procesie spawania
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Tlen w metalach występuje najczęsÌciej w postaci tlenkoÌw, m. in.: FeO, Fe2O3,Fe3O4. ZłożonosÌcÌ procesu spawania powoduje, że związki tlenu mogą dostawacÌ się zaroÌwno do ciekłego metalu, jak i do atmosfery, wywołując negatywne skutki. Spawacz narażony jest na szkodliwą emisję tlenkoÌw dostających się do organizmu ludzkiego, poprzez układ oddechowy, czy pory w skoÌrze. Istota problemu jest na tyle poważna, że wprowadzono normy dotyczące czystosÌci powietrza oraz oznaczania ilosÌci tlen- koÌw na stanowiskach pracy. W artykule przedstawiono wyniki badanÌ wpływu natężenia prądu spawania na emisję zanieczyszczenÌ powietrza w szczegoÌlnosÌci emisję tlenkoÌw żelaza frakcji wdychanej i respirabilnej. Badania stanowiskowe wykonano w oparciu o obowiązujące normy dotyczące jakosÌci powietrza na stanowiskach spawalniczych. Na podstawie wynikoÌw badanÌ, w oparciu o program R, opracowa- no modele matematyczne emisji tlenkoÌw żelaza powstałych w czasie procesu spawania. Zaobserwowa- no, że wraz ze zwiększeniem prądu spawania wzrasta sÌrednia wartosÌcÌ emisji tlenkoÌw żelaza obydwu frakcji wdychanej i respirabilnej. Dla obydwu frakcji zanotowano także, że wartosÌci modelowe są bliższe wartosÌciom zmierzonym w modelu nr 1.
Pobrania
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Creative Commons CC BY 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły czasopisma Welding Technology Review (Przegląd Spawalnictwa) publikowane są w otwartym dostępie na licencji CC BY (licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe). Licencja CC BY jest najbardziej otwartą dostępną licencją i uważaną za „złoty standard” w formule otwartego dostępu; jest również preferowany przez wielu fundatorów badań. Licencja ta umożliwia czytelnikom kopiowanie i redystrybucję materiału na dowolnym nośniku i w dowolnym formacie, a także zmienianie, przekształcanie lub budowanie na nim materiału, w tym do użytku komercyjnego, pod warunkiem wskazania oryginalnego autora.
Bibliografia
Bendat J. S., Pierdol A.. G.: Metody analizy i pomiaru sygnałów losowych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
Biecek P. Analiza danych z programem R. modele liniowe z efektami stałymi, losowymi i mieszanymi. PWN, Warszawa 2013.
Biecek P. Przewodnik po pakiecie R. Oficyna Wydawnicza GIS, Wrocław 2017.
Crawley M. The R Book. Wiley-Blackwell 2012. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118448908
Czech S.: Spawanie. Wydawnictwo SANNORT Sp. z o.o., Sandomierz 2019.
Dobrowolski Z.: Podręcznik spawalnictwa. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1978.
Everitt B., Hothorn T.: A Handbook of Statistical Analyses Rusing R. Chapman&Hall/CRC Comp. Science & Data Analysis 2010. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420079340
Gągolewski M.: Programowanie w języku R. Analiza danych, obliczenia, symulacje. Wyd. Naukowe PWN S.A., Warszawa 2016.
Gillespie C., Lovelace R.: Wydajne programowanie w R. Praktyczny przewodnik po lepszym programowaniu. APN Promise, Warszawa 2018.
http://www.samochodowkawejherowo.pl/dokumenty/tablice_naprezen (pdf 08.01.2020)
Instrukcja I-03/PO-02. Sprawdzanie aspiratorów. Dokumentacja zakładowa Laboratorium BIOCHEMIK Sp. z o.o., Śmiłowo.
Jeffersons Welding Encyklopedia, 18th ed. American Welding Society, 1997.
Koronacki J., Mielniczuk J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych. Wyd. WNT, Warszawa 2018.
Krzysztofiak M., Urbanek D.: Metody statystyczne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
Krzyśko M.: Statystyka matematyczna. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Po-znaniu, Poznań 1996.
Linnert G. E.: Welding Metalurgy. 4-th edition. Vol. I Fundamentals. Miami, Floryda, AWS 1994.
Luszniewicz A.: Statystyka ogólna. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1987.
Matczak W., Gromiec J. P.: Zasady oceny narażenia spawaczy na dymy i gazy. Wyd. Medycyny Pracy im J. Nofera. Łódź 2003.
Matusiak J., Wyciślik J.: Zdrowie i bezpieczeństwo przy produkcji spawalniczej. Biuletyn Instytutu Spawalnic-twa Nr 3/2009
Matusiak J., Wyciślik J.: Analiza środowiska pracy przy spawaniu metodą MAG elementów ze stali nie-rdzewnej i stali niestopowej z cynkową powłoką ochronną. Przegląd Spawalnictwa Nr 87/2011. DOI: https://doi.org/10.26628/ps.v87i10.496
Morrison D. F.: Wielowymiarowa analiza statystyczna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990.
Mistur L.: Spawanie gazowe i elektryczne. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988.
Mistur L.: Spawanie łukowe w osłonach gazowych wg wytycznych krajowych i europejskich (EWF). Wyd. KaBe, Krosno 2004.
Norma PN-Z-04008-7:2002 + Az 1:2004. Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.
Norma PN-Z-04469:2015-10. Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie tlenków żelaza we frakcji respirabil-nej aerozolu na stanowiskach pracy metoda płomieniowej adsorpcyjnej spektrometrii atomowej.
Opara S.: Norma ISO 14175 zmiany dla użytkowników gazów osłonowych. Przegląd Spawalnictwa Nr 5/2010, Warszawa 2010.
Petersen K., Petersena M. :(2008) The matrix cookbook. Technical University of Denmark.
Pinheiro J., Bates D.: (2009) Mixed-Effects Models in S and S-PLUS. Springer.
Praca zbiorowa pod red. Szydłowskiego H.: Teoria pomiarów. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, War-szawa 1981.
Robinson G.: (1999) That BLUP is a good thing: the estimation of random effects. Statistical Science, Vol. 6, No. 1, s. 15÷32. DOI: https://doi.org/10.1214/ss/1177011933
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych. Dz. U. 2000r., Nr 40, Poz. 470.
Rozp. Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych w śro-dowisku pracy.
Seber G.A.F., Lee A.J.: (2003) Linear regression analysis. Wiley, Hoboken, New Jersey. DOI: https://doi.org/10.1002/9780471722199
Sheather S.J.: (2010) A Modern approach to regression with R. Springer, New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-0-387-09608-7
Tasak E.: Metalurgia spawania. Wydawnictwo JAK, Kraków 2008r.
Wojciechowski W.: Techniki wytwarzania, tom III. Wybrane zagadnienia ze spawalnictwa. Wyd. Politechniki Krakowskiej, 1990.
Voitkevich V.: Welding Fusem. Formation, properties and biological effects. Abington Publishing, Cambrige 1995.
Welding Handbook. Vol. I. Welding Technology. 8-th edition. Miami, Florida, AWS 1991.
Wheeler B.: (2010) Permutation tests for linear models in R. http://cran.r-project.org/web/packages/
lmPerm/vignettes/lmPerm.pdf.
Zeiles A., Hothorn T.: (2010) Diagnostic checking in regression relationships. http://cran.r-project.org/web/
packages/lmtest/vignettes/lmtest-intro.pdf.
Żakowski W., Kołodziej W.: Matematyka cz. II. Analiza matematyczna. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003.